Watercafé
Water Raakt

Het waterbelang

Hoe wegen we het waterbelang af bij ruimtelijke plannen en hoe kunnen we daarbij anticiperen op de nieuwe Omgevingswet? Die vragen stonden centraal bij de twee watercafés die Waterschap Rijn en IJssel in het voorjaar van 2017 organiseerde samen met Astrid Meier. Deskundigen van gemeenten en waterschappen bespraken de invulling van een ‘uitgangspuntennotitie’, die praktische handvatten moet geven voor het stedelijk waterbeheer.

Hierbij ging het om het concretiseren van het stedelijk waterbeleid, zoals verwoord in de beleidsnotitie Water Raakt, die de waterschappen in de Rijn-Oost regio in 2015 gezamenlijk uitbrachten. De waterschappen leggen de concrete uitwerking van dit beleid vast in een ‘uitgangspuntennotitie’, die zij in overleg met de gemeenten schrijven. De notitie geeft praktische handvatten voor het proces van de Watertoets. Al spreken veel deelnemers van de bijeenkomst liever over een ‘Watergesprek’ dan over een toets, omdat dat meer de openheid aangeeft die er is voor maatwerk en beter past bij de sfeer van de nieuwe Omgevingswet.

Visualisatie negen thema's

Voor elk van de negen hoofdstukken werd een poster gemaakt waarin het thema werd toegelicht in beeld en tekst. Tijdens de bijeenkomsten gaf iemand van het waterschap aan de hand van de posters de kern aan van zijn/haar onderwerp, waarna de aanwezige gemeentemedewerkers hoofdstukken konden kiezen waarover zij graag mee wilden praten.

Samenwerking

Gemeenten en waterschappen weten elkaar steeds gemakkelijker te vinden. Maar het concreet invulling geven aan samenwerking is soms lastig. De wil is er wel, maar wanneer zoek je elkaar precies op? Enkele gemeenten geven uit ervaring met samenwerkingsverbanden met andere gemeenten aan dat ‘echt’ samenwerken tijd kost, soms wel vijf jaar. Het is een kwestie van vertrouwen, elkaar de ruimte gunnen voor het uitvoeren van bepaalde projecten of klussen en het zoeken naar gemeenschappelijke doelen. Watermensen van gemeenten en waterschappen hebben er allemaal belang bij om tijdig aan tafel te zitten en de zaken integraal aan te pakken. ‘’Informeer elkaar en dring aan op betrokkenheid van alle benodigde afdelingen en personen’’, aldus één  van de deelnemers.

Werk als gemeente en waterschap aan een gezamenlijke visie op water en werk deze uit met bewoners en andere belanghebbenden. Neem hierin ook beleving, recreatie en ruimtelijke kwaliteit mee. De op te stellen omgevingsvisie en omgevingsplannen zouden thema’s en doelen moeten omvatten waaraan initiatieven kunnen worden getoetst. Dus niet zonder meer regels stellen, maar adviseren en denken in kansen.

Communicatie en participatie

Waterschap en gemeenten moeten een gezamenlijke visie hebben op water en deze samen met bewoners of andere belanghebbenden uitwerken voor inrichting, onderhoud en beheer. Bij een initiatief is het belangrijk dat waterschap, gemeente en belanghebbenden samen een plan van aanpak opstellen. Ook financiering moet hierin een rol spelen.

Verder is het belangrijk dat waterschappen en gemeenten goed communiceren. De burger verwacht vaak dat de overheid de strijd met water wel aangaat. Maak de burger ervan bewust dat hij/zij zelf ook een verantwoordelijkheid heeft. De overheid kan niet alles alleen doen, soms zijn er maatregelen nodig die ook burgers raken. Besteed veel aandacht aan uitleg, communicatie en het ‘naar de burger toebrengen’ van het waterverhaal. Communicatie is hierbij erg belangrijk!

De bijeenkomsten werden georganiseerd door Astrid Meier, de verslaglegging door Moniek Löffler, de tekeningen en posters werden door Amar Sjauw En Wa - Windhorst gemaakt.